‘Iedereen ging op weg om zich te laten inschrijven, ieder naar de plaats waar hij vandaan kwam’ (Lucas 2,1-5)
De afgelopen dagen hebben we vooral ingezoomd op de gebeurtenissen in de levens van een paar mensen. Ondertussen draait de aarde gewoon door en bepalen machtige mensen wat hele volken moeten gaan doen. Zo bepaalde de machtigste man van het moment, de Romeinse keizer Augustus, dat alle inwoners van zijn rijk geteld moesten worden (vs 1). Het was de eerste keer ooit dat een Romeinse keizer op het idee kwam om ook de niet-Romeinen in het veroverde gebied te laten tellen. Aangezien het woord van Augustus wet was, moest iedereen in beweging komen en zich laten registreren. Zijn ondergeschikten, de regionale bestuurders, moesten dat in gang gaan zetten (vs 2). Je kon er niet aan ontkomen en om het nog vervelender te maken, iedereen moest dat laten doen in de stad van zijn voorouders (vs 3).
Het was dus een periode waarin veel mensen op pad waren, een periode van onrust. Jozef’s voorouderlijke wortels lagen in Bethlehem, de stad van David. Bethlehem ligt ergens onder Jeruzalem. Volgens google maps doe je er 2 uur over met de auto – via de tolweg dan, anders ruim 35 minuten langer. Maar het waren andere tijden. Jozef moest – samen met de zwangere Maria – op pad. Over vervoersmiddelen op vier poten zwijgt Lucas; ook over hoe ze er aan toe zijn, maar het laat zich raden met een hoogzwangere vrouw. Maar ze komen aan in Bethlehem, ver van huis.
Met Bethlehem is wel iets aan de hand. Bethlehem betekent zoiets als ‘Broodhuis’, maar dat is niet het punt. De profeet Micha heeft eeuwen hiervoor het volgende geprofeteerd:
‘Uit jou, Bethlehem in Efrata, te klein om tot Juda’s geslachten te behoren, uit jou komt iemand voort die voor mij over Israël zal heersen. Zijn oorsprong ligt in lang vervlogen tijden, in de dagen van weleer. Totdat de vrouw die zwanger is haar kind heeft gebaard worden zijn broeders aan hun lot overgelaten. Daarna zullen wie er nog over zijn terugkeren naar de andere Israëlieten’ (Micha 5,1-2).
Er is dus een verwachting dat in Bethlehem, de stad van David, ooit iemand zal worden geboren die namens God zal regeren, over Israël. In Bethlehem, uit nazaten van de belangrijkste inwoner van de stad ooit. Het zal een belangrijk moment zijn die uitloopt op een beweging van herstel.
Lucas benadrukt maar eens opnieuw dat Jozef een nakomeling van David is (vs 4) en dus ook echt in Bethlehem moet zijn. Het kind dat geboren gaat worden is het kind waar Micha naar verwees, zo lijkt hij te willen zeggen, en dat is wat christenen ook geloven. Terwijl een random keizer iedereen in zijn rijk op pad stuurt om te doen wat hij wil, blijkt God door zijn profeten ook dit detail in de komst van Jezus al eeuwen van te voren te hebben bepaald: hier moet het gebeuren! De keizer zal ongetwijfeld verheven bedoelingen gehad hebben met de volkstelling, uiteindelijk doet hij ook maar iets dat blijkt te passen in Gods plan met deze wereld. Met zijn megalomane volkstelplan zorgt hij dat de profetie van Micha wordt vervuld en Jezus in Bethlehem ter wereld komt. Hij zou eens moeten weten!